زخم بستر که نامهای دیگر آن زخم فشاری و زخم پوستی است که ناشی از صدماتی است که به پوست و بافت زیرین ناشی از فشار طولانی مدت روی پوست اتفاق می افتد زخم بستر اغلب روی پوستی ایجاد می شود که نواحی استخوانی بدن مانند پاشنه پا، مچ پا، باسن و دنبالچه را می پوشاند. افرادی که شرایط پزشکی دارند و توانایی آنها را برای تغییر وضعیت محدود می کند یا باعث می شود بیشتر وقت خود را روی تخت یا صندلی بگذرانند بیشتر در معرض مبتلا به زخم بستر هستند. با سایت مرکز پرستاری مهرگان نو همراه باشید تا به تعریف زخم بستر, علائم و درمان زخم فشاری مطلع شوید.
بیشتر بخوانید: موسسه پرستاری و پزشکی مهرگان نو
زخم بستر چیست و راه درمان
زخم بستر Bedsore یا زخم فشاری Pressure ulcer ممکن است در طی چند ساعت یا چند روز ایجاد شود. البته لازم به ذکر است که بیشتر زخم ها با درمان بهبود میشوند، اما برخی از زخم ها هرگز به طور کامل درمان نمی یابند. شما می توانید اقداماتی را برای کمک به پیشگیری از زخم بستر و درمان آن انجام دهید.
علائم و مراحل زخم بستر چیست؟
زخم بستر به 4 مرحله از شدت کم تا شدیدترین تقسیم می شود که شامل موارد ذیل است:
مرحله اول: ناحیه قرمز به نظر می رسد و در هنگام لمس گرم احساس می شود. اگر فرد دارای پوست تیره باشد این ناحیه ممکن است رنگ آبی یا بنفش داشته باشد. و ممکن است فرد دچار سوزش، درد یا خارش شود.
مرحله دوم: در این مرحله ناحیه آسیب دیده تر به نظر می رسد و ممکن است زخم باز، خراش یا تاول داشته باشد. فرد دارای درد قابل توجهی است و ممکن است پوست اطراف زخم تغییر رنگ دهد.
مرحله سوم: ناحیه ظاهری دهانه مانند به دلیل آسیب زیر سطح پوست دارد.
مرحله چهارم: ناحیه زخم به شدت آسیب دیده و زخم بزرگی بوجود می آید. ماهیچه ها، تاندون ها، استخوان ها و مفاصل می توانند درگیر شوند. عفونت در این مرحله یک خطر قابل توجه است که لازم است حتما برای جلوگیری از پیشرفت آن اقدام کنید.
درمان قطعی زخم بستر چیست؟
تغییر مدام وضعیت بیمار می تواند به بهبود زخم ها و جلوگیری از ایجاد زخم های جدید کمک بسیاری کند. در مواقعی که زخم بستر در مراحل اولیه است، فرد بیمار ممکن است بتوانند آنها را در خانه خود درمان کنند. یک متخصص و پرستار بیمار باید به زخم های شدیدتر رسیدگی کند در کل می توان گفت رسیدگی به زخم بستر بستگی به مرحله آن دارد.
درمان زخم بستر چیست؟
جراحی یک گزینه مهم و موثر در درمان زخم بستر است. ترجیح داده می شود زیرا زمان بهبود زخم را در بیماران مناسب کوتاه می کند، بازگشت زودهنگام به زندگی عادی را فراهم می کند و عوارضی مانند عفونت را به حداقل می رساند. با این حال، این روش ترجیحاً باید در بیمارانی انجام شود که انتظار می رود از رختخواب خارج شوند و حرکت کنند و به خوبی تغذیه شده و وضعیت عمومی خوبی دارند. در غیر این صورت، موفقیت جراحی کم خواهد بود و به احتمال زیاد زخم های جدیدی در محل های جراحی که ترمیم آن دشوارتر است، باز می شود. در این جراحی ها، در درجه اول عضله اطراف، پوست، بافت های زیر جلدی. اگر مناسب نباشد، بافت های دور همراه با عروق مغذی خود به ناحیه زخم منتقل می شوند. گاهی اوقات، پوست با ضخامت جزئی گرفته شده از سایر قسمت های بدن را نیز می توان به محل زخم دوخت.
پیشگری از زخم بستر شامل چه مواردی است؟
کاهش فشار زخم:
با استفاده از پدهای فوم یا بالش برای نگه داشتن مناطق آسیب دیده، می توانید با کاهش فشار و تغییر موقعیت بدن باشد از زخم فشاری جلوگیری کنید.
شستشوی زخم:
زخم های بسیار جزئی را به آرامی با آب و صابون ملایم بشویید و آن را تمیز کنید.
کرم های ضد باکتری:
کرم های ضد باکتری می توانند به مبارزه با عفونت کمک کنند، در حالی که کرم های مانع می توانند از پوست آسیب دیده یا آسیب پذیر محافظت کنند.
تعویض و شستشوی پانسمان:
در نظر داشته باشیدکه با هر تعویض پانسمان، زخم های باز را با محلول نمکی تمیز کنید. از آنجایی که پانسمان ها از زخم محافظت می کنند و بهبود را تسریع می کنند. گزینه های ضد میکروبی یا هیدروکلوئیدی یا حاوی اسید آلژینیک ممکن است بهترین باشند.
عدم اختیار مدفوع و ادرار:
برای رفع بی اختیاری ادرار و مدفوع حتما اقدامات لازم را انجام دهید.پزشک ممکن است آنتی بیوتیک ها را برای درمان عفونت های پوست، استخوان یا خون تجویز کند.
برداشتن بافت مرده:
با برداشتن بافت مرده می توانید به بهبود زخم کمک کند. پرستارشما ممکن است از یک جت آب با فشار بالا یا ابزار جراحی استفاده کند وممکن است با برداشتن بافت مرده، تمیز کردن زخم و بستن لبه ها به درمان بیمار کمک کندو جراح ممکن است بافتی از پوست سالم برای انجام ترمیم بگیرد.
استفاده از تشک مناسب:
همینطور برخی از تخت ها دارای پمپی هستند که جریان ثابت هوا را به داخل تشک تضمین می کند. پزشک می تواند بهترین نوع تشک را توصیه کند.
مکمل های پروتئینی:
مکملهای پروتئینی ممکن است بهبودی را افزایش داده و اندازه زخم را کاهش دهد. مصرف مقدار کافی مواد مغذی ضروری و آب فراوان می تواند به حفظ سلامت کلی کمک بیمار کند.
چه کسانی در معرض خطر زخم فشاری هستند؟
همانطور که ذکر شد افرادی که به دلیل بیماری یا جراحت بی حرکت هستند، بیشترین خطر ابتلا به زخم فشاری را دارند.
آنها ممکن است در اثر آسیب یا بیماری، مانند دیابت یا سکته مغزی، آسیب عصبی داشته باشند و قادر به احساس درد یا سیگنالهایی که معمولاً افراد را به حرکت وادار میکنند، نباشند و شرایط پزشکی که بر جریان خون تأثیر می گذارد، پوست را شکننده تر می کند یا مشکلات حرکتی ایجاد می کند - مانند دیابت، بیماری شریانی محیطی، نارسایی کلیه، نارسایی قلبی، مولتیپل اسکلروزیس (MS) و بیماری پارکینسون.
افراد مسن بیشتر در معرض خطر هستند زیرا پوست آنها نازک تر و شکننده تر است.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنید
در صورت بروز مشکلاتی ک در متن زیر ذکر می شود حتما به پزشک فورا مراجعه کنید
- تاول یا زخم باز
- مشاهده علائم عفونت
- بوی بد از زخم
- خروج چرک از زخم
- قرمزی و حساسیت در اطراف زخم
- پوست نزدیک به زخم گرم و/یا متورم است
- تب
استخدام پرستار در منزل
چنانچه شما یا والدین عزیزتان متاسفانه به بیماری زخم بستر دچار شدید، یا برای جلوگیری از ابتلا به بیماری زخم پوستی/زخم بستر می توانید از موسسه پرستاری مهرگان نو پرستار سالمند در منزل را استخدام کنید، این مرکز پرستاری با داشتن کادری حرفه ای و متخصص به بهبودی و مراقبت های پزشکی و پرستاری برای شما دلسوزانه می پردازند که در تمامی نواحی کرج اعم از گلشهر، گوهردشت، عظیمیه، مهرشهر و.... پرستار خانم یا آقا را با قیمت مناسب به صورت خصوصی، تمام وقت، نیمه وقت که شامل ساعتی میشود، استخدام کنید.
عوارض زخم بستر چیست؟
بعد از مبتلا شدن فرد به زخم بستر عوارضی بروز می دهد که به شرح زیر است:
عفونت پوست :به دلیل رشد میکروب ها، پوست زخم شده عفونی میشود. ترشحاتی از زخم خارج شده و زخم بسیار بد بو می شود.
عفونت استخوان و مفصل : عفونت پوست میتواند به استخوان و یا مفصل زیر آن برسد و سبب ایجاد عفونت شود.
عفونت خون : باکتری هایی که در محل زخم بستر شروع به رشد و تکثیر میکنند به جریان خون وارد شده و موجب عفونت سراسری در بدن و مرگ بیمار شوند.
سرطان : اگر زخم بستر به مدت طولانی باقی بماند ممکن است در پوست آن محل نوعی سرطان پوست به نام Squamous cell carcinoma بوجود بیاید.
سوالات متداول
آیا زخم بستر بهبود می یابد؟
اگرچه زخم بستر قابل درمان است، اما بدون نیاز به درمان با اقدامات مختلف قبل از بروز زخم های پوستی قابل پیشگیری است. علاوه بر این، میتوان گفت که این اقدامات بسیار سادهتر و کاربردیتر از فرآیند دشوار درمان هستند.
چه چیزی برای زخم بستر خوب است؟
مهمترین فرآیند درمان زخم بستر مراقبت شخصی و همچنین مراقبت های پزشکی و دارو است. مهمترین عنصر در مراقبت شخصی، رژیم غذایی سالم و مصرف غذاهای غنی از پروتئین است. در طول درمان زخم بستر باید غذاهای حاوی روی، آهن و مس مصرف شود.
آیا زخم بستر کشنده است؟
زخم بستر در نتیجه پیشرفت زخم بستر، تاخیر در مداخله، عدم اعمال درمان مناسب و رسیدن عفونت در بدن به سطوح خطرناک می تواند کشنده باشد.