چربی خون در سالمندان یکی از عوامل اصلی ایجاد مرگ و میر می باشد که در نتیجه نداشتن رژیم غذایی و سبک زندگی غلط به وجود می آید، افراد مسن بیشتر در معرض ابتلا به چربی خون بالا و کلسترول هستند بنابراین باید با رعایت نکاتی که پزشک توصیه می کند، مراقب سلامتی در دوره حساس زندگی خود باشند. می توان گفت اغلب افراد مسن بالای 60 سال به چربی خون دچار می شوند با سایت مرکز پرستاری مهرگان نو همراه باشید، زیرا به علت، علائم و درمان چربی خون و کلسترول پرداخته ایم.
چربی خون سالمندان
افزایش چربی خون همراه با بیماری‌هایی نظیر کم‌کاری تیروئید، برخی بیماری‌های کبدی و کلیوی، بیماری‌های قند (دیابت)، نارسایی مزمن کلیه، چاقی، بعضی از عفونت‌ها، اعتیاد به الکل، ایدز و … نیز دیده می‌شود، چنانچه شما و هر یک از اعضای خانوادتان به این بیماری دچار شدید لازم است یه پرستار بیمار به منزل خود اعزام کنید تا به بهترین شکل انواع خدمات پرستاری و پزشکی را در اختیارتان با قیمت مناسب داشته باشید.
کلسترول چیست و چه عوارضی دارد؟
کلسترول یک ماده و چربی غیر قابل حل (نامحلول) در خون می باشد و در تمامی نواحی بدن از طریق لیپوپروتئین حمل شده و به صورت شناور وجود داردکه می توان گفت لیپوپروتئین از نظر چگالی و... با یکدیگر متفاوت هستند،کلسترول در واقع دو نوع دارد که در ادامه به این موضوع می پردازیم.
کبد کلسترول تولید می کند تا به شما در هضم غذا و ساختن موادی مانند هورمون ها کمک کند. اما شما همچنین کلسترول موجود در غذاهایی نظیر گوشت و لبنیات را می خورید. از آنجایی که کبد شما می تواند به اندازه کافی کلسترول تولید کند، کلسترول موجود در غذاهایی که می خورید اضافی است.
کلسترول بیش از حد (200 تا 239 میلی گرم در دسی لیتر بالا مرزی و 240 میلی گرم در دسی لیتر بالا است) سالم نیست زیرا می تواند موانعی در بزرگراه های شریان ایجاد کند که در آن خون به بدن شما می رسد. این به اندام های شما آسیب می رساند. کلسترول بد (LDL) خطرناک ترین نوع است زیرا باعث می شود رسوبات کلسترول سخت شده (پلاک) در داخل رگ های خونی شما جمع شود. این کار عبور خون را سخت‌تر می‌کند، که شما را در معرض خطر سکته مغزی یا حمله قلبی قرار می‌دهد، در واقع چربی خون و هیپرگلیسمی، مقصر اصلی بیماری های قلبی عروقی و عروق مغزی هستند.
انواع کلسترول خون
-
کلسترول بد یا LDL
لیپوپروتئین با چگالی کم که به نام کلسترول LDL شناخته می شود در واقع به معنای داشتن مقدار کمی پروتئین و مقدار زیادی کلسترول است و اگر میزان کلسترول بد در خون افزایش پیدا کند که وظیفه ی آن حمل کلسترول است و در نتیجه به دیوراه های رگ های خونی رسوب می کنند و در نهایت سبب تنگ شدن عروقی که وظیفه ی تغذیه مغز و قلب را دارند می شود که زمینه ساز سکته و حمله قلبی می شود که در نتیجه ی انسداد سرخرگ ها می باشد.
-
کلسترول خوب یا HDL
کلسترول HDL دارای چگالی بالا بوده که مانع از بروز سکته قلبی می شود، این نوع کلسترول سبب جلوگیری از رس.ب کلسترول بد در دیواره های داخلی عر.ق و همچنین کلسترول بد را به کبد برگردانده و حذف می کند.
-
تری گلیسرید
این نوع از چربی خون در مواقعی ایجاد می شود که بدن شما بیش از حد مجاز کالری دریافت کند، در نظر داشته باشید که تری گلیسرید با کلسترول فرق می کند و این چربی خون به شکل مولکول چربی در بدن ذخیره می شود.
هیپرلیپیدمی (کلسترول بالا)
هیپرلیپیدمی به معنای خون شما دارای چربی بیش از حد است. اینها می توانند جمع شوند و منجر به انسداد در رگ های خونی شما شوند. به همین دلیل است که کلسترول بالا می تواند شما را در معرض خطر سکته مغزی یا حمله قلبی همانطور که ذکر شد، قرار دهد. اما شما می توانید برای کاهش کلسترول خود تغییراتی در سبک زندگی مانند تغذیه سالم و ورزش ایجاد کنید.
علائم چربی خون
- داشتن احساس خستگی، سنگینی و کوفتگی در بدن
- بالا رفتن تعریق در بدن
- داشتن سر درد و احساس سنگینی سر و سرگیجه
- درد در ناحیه ساق و کف پا
- وزوز گوش
- داشتن تپش قلب بعد از مصرف غذاهای چرب که با آبغوره و آبلیمو برطرف می شود.
- تلخی خشکی دهان
- خواب‌آلودگی
- احساس افزایش حرارت بدن و کف پا و سوزش
- پف کردن و ورم صورت.
- سکته مغزی
- افزایش بیماری‌های قلبی
علت چربی خون چیست؟
- مصرف اسیدهای چرب ترانس
- دیابت
- مصرف بیش از حد گوشت، تخم مرغ و پنیر
- غذاهای سرخ شده
- اضافه وزن
- ورزش نکردن و کم تحرکی
- استعمال دخانیات
تشخیص چربی خون
برای جلوگیری از ابتلا به چربی خون و همچنین آگاه شدن از میزان سلامت بدن، سالمندان باید سالی یک بار آزمایش چکاب بدهند، همانطور که در ابتدای مقال ذکر شد میزان چربی خون نرمال 200میلی گرم و گیلیسرید حداکثر 150میلی گرم می باشد و اگر در آزمایش فرد عددی بالاتر از این رقم بود به معنای خطر ابتلا به کلسترول می باشد که باید هر چه سریع تر فرد مسن به پزشک مراجعه و اقدامات لازم را برای شرایط انجام دهد.
پیشگیری از چربی خون
- داشتن یک رژیم غذایی که همراه با نمک کم و مملو از میوه ها، سبزیجات است
- حدف کردن چربی های مضرر
- استفاده از جو در برنامه غذایی
- کاهش وزن اضافی
- ترک سیگار و سایر دخانیات
- داشتن برنامه ورزشی
- کاهش اضطراب و استرس
استخدام پرستار در منزل
اگر برای درمان و جلوگیری از بالاتر رفتن فشارخون از مرکز پرستاری، پرستار آقا یاخانم استخدام کردید، بزرگترین وظیفه ای که این مراقبان و پرستاران این است که هر یک از مواردی که بالا ذکر کردیم را به بهترین روش ممکن برای سالمند در نظر بگیرید که در ادامه به فواید هر یک می پردازیم.
برای پایین آوردن فشارخون سالمند، پرستار سالمند در منزل باید انواع ورزش ها را در برنامه فرد بیمار قرار دهد که شامل، دویدن که به سوزاندن کالری بسیار موثر است، برای علکرد بهتر قلب و عروق شنا کردن ورزش مناسبی می باشد و از دیگر ورزش های متناسب با شرایط زندگی سالمندان می توان به دوچرخه سواری که برای فرد علاوه بر فواید سلامتی لذت بخش است، اشاره کرد.
مصرف بیش از حد غداهای چرب و پر کالری موجب ابتلا به چربی خون بالا در فرد سالمند می شود، همانطور که می دانید داشتن یک رژیم غذایی سالم که سرشار از پروتئین و سبزیجات است برای داشتن تناسب اندام مهم است، مصرف گوشت سفید و غذاهای آبپز یا بخار پز به جای مصرف گوشت قرمز و سرخ کردنی جایگزین خوبی است و همینطور می تواند از مصرف روغن های مضر، از روغن های گیاهی نظیر روغن زیتون و کنجد استفاده کند.
داشتن اضطراب و استرس بی ربط به افزایش فشارخوت بالا نیست، برای از بین بردن استرس و کاهش اضطراب بهتر از مدتی از زمان خود را به تنهایی گذارنده و به انجام فعالیت های مود علاقتان بپردازید. پرستار خصوصی در منزل برای فرد مسن می تواند از موسیقی های لذت بخش و آرام استفاده کند یا با فرد مسن به باغبانی پرداخته و به گردش برود.
درمان فشار خون بالا
مصرف داروهایی نظیر استاتین‌هاباعث جلوگیری از تولید کلسترول در کبد می‌شود و کلسترول را از خون حذف می‌کند. استاتین‌ها کلسترول‌هایی که در شریان‌ها رسوب‌کرده‌اند را جذب می‌کنند، علاوه بر مصرف این دارو می توانید از برخی مواد غذایی که موجب کاهش قند خون می شود را در رژیم غذایی خود جای دهید که شامل پیاز و سیر برای کاهش کلسترول بد می باشد و همینطور در پاکسازی شریان مفید است، توصیه می شود حتما جو را در رژیم غذایی خود جای دهید زیرا این مواد غذایی سرشار از فیبر است. گیاه خارمریم یکی از گیاهان دارویی مفید برای کلسترول بالا مفید است، با خوردن روزانه یک قاشق سرکه سیب می توانید به در راستای کاهش چربی خون و همینطور سلامت کبد قدم بردارید.
مقادیر کلسترول چقدر باید باشد؟
برای حفظ عملکرد طبیعی بدن و کاهش خطر بیماری های قلبی عروقی بسیار مهم است که سطح کلسترول خون در محدوده طبیعی باشد. در یک فرد سالم، سطح LDL خون زیر 130 میلی گرم در دسی لیتر، کلسترول تام زیر 200 میلی گرم در دسی لیتر، سطح تری گلیسیرید زیر 150 میلی گرم در دسی لیتر و سطح HDL در زنان 40 میلی گرم در دسی لیتر است. 50 میلی گرم در دسی لیتر در مردان در بالا تشخیص داده شده است.
چگونه کلسترول را کاهش دهیم؟
در افرادی که سطح کلسترول خون بالایی دارند، یک برنامه درمانی کاهش دهنده کلسترول بلافاصله شروع می شود تا از ایجاد تصلب شرایین، تصلب شرایین و بیماری های قلبی عروقی بیشتر جلوگیری شود. داروهای گروه استاتین، معروف به داروهای کلسترول، اغلب از جمله داروهایی هستند که توسط پزشکان برای کاهش کلسترول در بیماران مبتلا به هیپرلیپیدمی استفاده می شود. جدای از این داروها و داروهای مشابه، تغییرات سبک زندگی مختلفی نیز ضروری است که می تواند به سوالاتی مانند اینکه چه چیزی برای کلسترول بالا مفید است و چگونه کلسترول را کاهش می دهد، پاسخ دهد:
-
فعالیت بدنی منظم
فعالیت بدنی منظم در هر سطحی به مدت 30 دقیقه در روز و 5 روز در هفته باعث کاهش سطح کلسترول LDL و تری گلیسیرید می شود و در عین حال سطح کلسترول HDL را افزایش می دهد. برای این فعالیت بدنی، از بین فعالیت هایی مانند پیاده روی، دویدن یا شنا، مناسب انتخاب می شود.
در کنار ورزش، فرد می تواند از شر اضافه وزن نیز خلاص شود. کاهش تقریباً 5 تا 10 درصد از وزن بدن افراد دارای اضافه وزن می تواند سهم قابل توجهی در کنترل سطح کلسترول داشته باشد.
-
قطع مصرف دخانیات
یکی دیگر از تغییرات مهم در بدن پس از مصرف تنباکو کاهش سطح کلسترول HDL است. سطوح پایین HDL باعث افزایش حساسیت رگ های خونی به آسیب در افراد مبتلا به این عادت می شود. بنابراین، ممکن است خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی در افرادی که از دخانیات استفاده می کنند، افزایش یابد.
-
رژیم غذایی کلسترول
برنامه تغذیه ای که باید توسط متخصص تغذیه تهیه شود، با در نظر گرفتن توصیه های پزشک، با هدف کاهش کلسترول وارد شده به بدن از طریق رژیم غذایی و در نتیجه کاهش سطح کلسترول بالا در خون به حد طبیعی می باشد. از آنجایی که تقریباً تمام کلسترول با غذاهای با منشاء حیوانی وارد بدن می شود، این غذاها باید به طور متعادل در برنامه تغذیه توزیع شوند. با این رژیم غذایی، هدف آن این است که میزان کلسترول دریافتی روزانه به بدن را زیر 300 میلی گرم نگه دارد. مقدار کلسترول LDL در این مقدار 100 میلی گرم در دسی لیتر و سطح تری گلیسیرید کمتر از 150 میلی گرم در دسی لیتر تعیین شده است.
تغییرات عادات غذایی شامل انتخاب شیر کم چرب یا بدون چربی و محصولات لبنی به طور کلی، مصرف غذاهای حاوی اسیدهای چرب غیراشباع مانند امگا 3 که به تعادل سطح کلسترول کمک می کند، عدم مصرف گوشت قرمز بیش از 1 تا 2 روز در هفته و اجتناب از محصولات فرآوری شده افرادی که از رژیم غذایی کلسترول پیروی می کنند نباید از محصولات فست فود حاوی اسیدهای چرب ترانس استفاده کنند.