دستگاه نوار قلب چیست؟
دستگاه نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (ECG) دستگاهی است که فعالیت‌های الکتریکی قلب را بر روی یک نوار ثبت می‌کند که به آن نوار قلب یا الکتروکاردیوگراف می‌گویند. این روش بدون درد و بسیار بی‌خطر است که با بررسی نوار قلب و تجزیه و تحلیل نمودار نوار قلب، می‌توان مدت زمان انتقال موج از یک قسمت قلب به قسمت دیگر را مورد بررسی قرار داد. به این صورت می‌توان به تند، کند، طبیعی یا منظم بودن و نحوه فعالیت قلب پی برد. در صورتی که فرد دچار علائمی مانند تپش قلب، تنگی نفس، درد قفسه سینه یا احساس ضعف و سرگیجه شده باشد، با تجویز پزشک نیاز است که نوار قلب گرفته شود.
انواع دستگاه نوار قلب
این دستگاه از نظر تعداد کانال در انواع تک کانال، دو کانال، سه کانال، شش کانال و دوازده کانال تولید و بر اساس کاربرد به انواع نوار قلب هولتر، ثبت کننده رخداد و ورزشی یا استرسی تقسیم می‌شود.
دستگاه نوار قلب 6 کاناله
استفاده از این دستگاه بسیار راحت بوده و نیازی به ژل و چسب و سیم ندارد. این نوع کوچک و قابل حمل (پرتابل) است که به همین دلیل به عنوان یک دستگاه ضبط کننده نوار قلب شخصی شناخته می‌شود و هر لحظه می‌تواند قابل استفاده باشد. از نوع 6 کاناله برای بررسی اولیه قلب و تشخیص آریتمی استفاده می‌شود.
دستگاه نوار قلب 12 کاناله
برای استفاده از این نوع دستگاه نوار قلب، فرد باید به صورت خوابیده و بدون تحرک باشد و دستگاه طی چند دقیقه فعالیت‌های الکتریکی 12 کانال قلب را توسط الکترودهای متصل به بدن بر روی نوار قلب ثبت می‌کند.
تفاوت دستگاه نوار قلب تک کاناله با چند کاناله در چیست؟
دستگاه نوار قلب تک کاناله برای تشخیص ناهنجاری‌های قلبی، مشاهده تغییرات فعالیت قلب و بررسی پاسخ قلب به دارو مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیگنال‌ها را از 12 لید قلب درفات می‌کند اما فعالیت الکتریکی قلب را نسبت به زمان به صورت یک ترکیب از سیگنال‌های این 12 لید ثبت می‌کند.
دستگاه نوار قلب چند کاناله نیز کاربرد مشابهی با تک کاناله دارد اما برخلاف تک کاناله به صورت همزمان فعالیت الکتریکی دو یا چند لید را نسبت به زمان ثبت می‌کند. نوع چند کاناله تفسیر شکل موج‌ها را آسان‌تر کرده و این امکان را برای پزشک فراهم می‌کند که لیدهای ثبت شده در یک ضربان را با هم مقایسه کند؛ در نتیجه دقت و صحت تشخیص بالاتر می‌رود.
دستگاه نوار قلب هولتر
الکترودهای دستگاه هولتر بر روی پوست دست‌ها، پاها و قفسه سینه چسبانده شده و اطلاعات قلب بر روی یک مانیتور کوچک و جیبی که با باتری کار می‌کند ثبت و نمایش داده می‌شود. این دستگاه کوچک و قابل حمل بوده و برای ثبت فعالیت قلبی بیمار در شرایط و ساعات مختلف طی 24 تا 48 ساعت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دستگاه نوار قلب ثبت رخداد
دستگاه ثبت رخداد نیز عملکردی مشابه هولتر قلب دارد اما با این تفاوت که تنها در صورتی نوار قلب را ثبت می‌کند که تغییراتی در فعالیت الکتریکی قلب ایجاد شود. زمانی که در ریتم قلب تغییراتی ایجاد شود به صورت خودکار و یا دستی روشن شده و این تغییرات را ثبت می‌کند.
دستگاه نوار قلب ورزشی یا استرسی
این نوع دستگاه برای ثبت نوار قلب حین انجام ورزش بر روی تردمیل یا دوچرخه ثابت است تا از به درستی انجام شدن فعالیت قلب در زمان فعالیت ورزشی پس از جراحی یا سکته اطمینان حاصل شود. ثبت نوار قلب با این دستگاه 10 تا 30 دقیقه زمان لازم دارد و همزمان فشار خون و میزان تنفس فرد نیز کنترل می‌شود.
کاربردهای دستگاه نوار قلب
کاربرد اصلی نوار قلب تشخیص بیماری و یا مشکلات قلبی احتمالی است که این بیماری‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- حمله‌های قلبی
- بررسی گره دهلیزی- بطنی
- بررسی نقاطی از قلب که خون رسانی کافی ندارند
- آریتمی قلبی
- بررسی تاثیرات حمله‌های قلبی سابق
- نارسایی قلبی
- گرفتگی رگ‌های قلب
- بررسی میزان ضخیم شدن دیواره قلب به دلیل فشار خون بالا یا بیماری دیگر
- اختلالات الکترولیتی در بدن
نحوه عملکرد دستگاه نوار قلب چگونه است؟
- ابتدا فرد بر روی تخت دراز کشیده و لباس رویی خود را در آورده و یا دکمه‌های آن را باز می‌کند.
- سپس 12 تا 15 الکترود که سر بادکش مانند آن آغشته به لوبریکانت است به مچ دست‌ها، قوزک پاها و سینه فرد متصل می‌شود.
- الکترودها سیگنال‌های الکتریکی که در هر ضربان قلب ایجاد می‌شود را تشخیص داده و سیگنال‌ها را به دستگاه منتقل می‌کند تا بر روی نوار قلب به صورت امواج نمایش داده شوند.
هر نوار قلب دارای یک قطعه ST و چهار فاصله اصلی QRS ,P.R ,R-R ,Q.R است که تغییر در هر کدام به بیماری خاصی اشاره دارد. یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که توسط نوار قلب قابل تشخیص است سکته قلبی یا M.I می‌باشد که بسه به این که چه ناحیه‌ای از قلب دچار مشکل شده است، تغییراتی در امواج ST ،T و QRS در لیدهای مختلف قابل مشاهده می‌باشد. پزشک با بررسی میزان تغییرات می‌تواند احتمال سکته قلبی و نوع آن را پیش‌بینی کند.
سخن پایانی
ما در این مقاله هر آنچه که نیاز است شما برای شناخت دستگاه نوار قلب بدانید را با زبان ساده بین کرده‌ایم. با مطالعه این مطلب اطلاعات کافی درباره انواع دستگاه نوار قلب، نحوه عملکرد این دستگاه، کاربردها و شرایط خرید و اجاره دستگاه نوار قلب از موسسه مهرگان نو بدست می‌آورید. برای داشتن اطلاعات بیشتر و یا بهره‌مندی از راهنمایی‌های مشاوران ما می‌توانید با شماره‌های موجود در سایت تماس بگیرید.