علت و درمان کم خونی در سالمندان

کم خونی یک اختلال شایع در سالمندان می باشد، تقریباً 13 درصد از افراد 70 سال یا بیشتر دارای کم خونی هستند. متأسفانه وجود آن اغلب بی ضرر و بخشی از روند طبیعی پیری تلقی می شود، اما با توجه به بررسی های مختلف، لازم است این نوع نتیجه گیری را رد کرد زیرا در هیچ فردی از این گروه سنی و تحت هیچ شرایطی وجود کم خونی فاقد اهمیت نیست. از نظر بالینی، می تواند به صورت ضعف، خستگی، سرگیجه یا تحریک پذیری از جمله علائم دیگر ظاهر شود و وجود آن می تواند اثرات مضری داشته باشد و عواقب جدی یا برعکس برای سالمندان ایجاد کند.

کم خونی در سالمندان

کم خونی در سالمندان (anemia in the elderly) زمانی رخ می دهد که گلبول های قرمز خون کمتر از حد نرمال باشد. در افراد مسن، اگرچه کم خونی شیوع بالایی دارد، اما جنبه های مختلفی مانند آستانه هموگلوبین وجود دارد که زیر آن باید نگران باشیم یا شناسایی علل آن که به راحتی قابل تشخیص نیست. این بررسی بر روی دانستن سطوح هموگلوبین طبیعی در بزرگسالان، شایع ترین علل کم خونی و پیامدهای احتمالی آن در بیماران مسن تمرکز دارد. یک الگوریتم تشخیصی و رویکردی برای درمان ارائه شده است که در آن به امکانات درمانی جدید مانند آهن تزریقی می باشد.

کم خونی چگونه تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص کم خونی از آزمایش خون استفاده می شود. بر اساس تعداد هموگلوبین و هماتوکریت می توان داشتن کم خونی را بررسی کرد. مقدار عادی هموگلوبین به صورت میانگین 14-17gm/dL در مردان و 12-15gm/dL در زنان است. البته لازم به ذکر است که این مقدار در هر آزمایشگاهی متفاوت می باشد.

•  آزمایش سطح آهن خون
• اندازه گیری سطح پروتئین ترنسفرین پروتئین حامل آهن از روده ها
• اندازه گیری سطح فریتین، پروتئین ذخیره کننده آهن
• اندازه گیری میزان هماتوکریت درصد حجم خون که توسط سلولهای قرمز و هموگلوبین اشغال شده است و یا حجم گلبولهای قرمز به کل خون
•  آندوسکوپی و کولونوسکوپی (دیدن درون روده بزرگ با دستگاه مخصوص)

علائم کم خونی در سالمندان چیست؟

در اینجا علائم اصلی کم خونی را برای شما بیان می کنیم:

1. خستگی
2. دشواری در تنفس
3. ضعف
4. کاهش اشتها
5. ضربان قلب بالا
6. دشوار شدن بلعیدن
7. رنگ پریدگی پوست، لثه، ناخن
8. دست و پاهای سرد
9. سردرد
10. پوست رنگ پریده یا مایل به زرد

نکته: با وجود فهرست گسترده ای از علائمی که این بیماری می تواند ایجاد کند، به این معنی نیست که همه آنها به طور همزمان ظاهر می شوند.

انواع کم خونی در سالمندان

مانند هر بیماری دیگری، کم خونی می تواند به دلایل مختلفی وجود داشته باشد. اینها به زمینه شخصی و وضعیت سلامتی هر فرد وابسته است. با این حال، این موارد به تشخیص صحیح و ایجاد درمان مناسب برای سالمندان کمک می کند. در میان علل مختلف کم خونی در سالمندان، موارد زیر شایع ترین موارد زیر است:

•  کم خونی همراه با بیماری های مزمن

کم خونی می تواند ناشی از بیماری های مزمن مختلف باشد و میان سالمندان رایج ترین است. از آنجایی که با یک بیماری زمینه ای مرتبط است، برای درمان به این نوع کم خونی باید مستقیماً به آن حمله کرد. برخی از بیماری هایی که می تواند نشانه آن باشد، آرتریت روماتوئید، عفونت های طولانی مدت دستگاه ادراری یا بیماری های کبدی است.

• نارسایی کمبود آهن

این دومین نوع کم خونی شایع می باشد و به دلیل کمبود آهن در سیستم بدن می باشد. اگرچه در اکثر موارد کم خونی افراد جوان به دلیل کمبود آهن در رژیم غذایی است، اما وقتی در افراد مسن رخ می دهد به دلیل یک سری مشکلات دیگر نظیر فتق، زخم معده و.. می باشد

• کم خونی مگالوبلاستیک

کمبود ویتامین B-12 و فولات نیز می تواند باعث کم خونی در سالمندان شود. این دو عنصر برای تولید گلبول های قرمز سالم که قادر به حمل اکسیژن هستند ضروری هستند.

•  کم خونی همولیتیک

این نوع کم خونی زمانی اتفاق می افتد که گلبول های قرمز خیلی سریع از بین می روند. در نتیجه، مغز استخوان فرصتی برای جایگزینی آنها ندارد. ممکن است به این معنا باشد که سالمند ما ممکن است لوسمی لنفاوی مزمن داشته باشد یا داروهایی مصرف می کند که عوارض جانبی ایجاد می کنند که ممکن است ارثی باشد یا در سنین بالا ایجاد شود.

دلایل کم خونی در سالمندان چیست؟

دلایل زیادی می تواند علت کم خونی در سالمندان در سالمندان شود. از مهم ترین آنها می توان موارد زیر را فهرست کرد:

• کمبود آهن در رژیم غذایی

داشتن یک تغذیه مناسب برای سالمندان بسیار حائز اهمیت است و افرادی که از سالمندان مراقبت می کنند باید یک رژیم غذایی مناسب برای آنها بچینند و آنرا دنبال کنند تا هم جنبه ی درمانی داشته باشند و از مبتلا شدن به بیماری های دیگر جلوگیری کندی برای انجام این کار می شود از متخصص تغذیه بهره مند شد، لازم به ذکر است که برنامه غذایی آنها باید دارای آهن فراوان باشد از این روی می توان گفت مصرف سبزیجاتی مانند اسفناج به دریافت آهن کمک می کند برای بهتر جذب کردن آهن می شود از ویتامین سی استفاده کند.

• از دست رفتن خون به دلایل مختلف

 از دیگر عامل های اصلی کم خونی می تواند از دست دادن خون اشاره کرد. که ممکن اسن به دلیل های مختلف از جمله تصادف، بریدگی، شکستگی باعث از دست دادن خون زیاد می شود. هم چنین دیگر مسائلی مانند بیماری زخم معده، سرطان، مسمومیت های دارویی سبب کم خونی در این افراد می شود.

• ناتوانی در جذب آهن

توسط روده کوچک آهن جذب بدن انسان می شود. افرادی دچار مشکلات روده ای هستند و روده آنها توانایی جذب مواد غذایی را ندارد با کم خونی مواجه خواهند شد.

درمان کم خونی در سالمندان

درمان کم خونی در سالمندان به نوع کم خونی مورد نظر بستگی دارد.

برای انجام این کار، باید علائم را شناسایی کرده و سالمند خود را نزد پزشک متخصص ببرید تا تشخیص مناسب انجام شود. به این ترتیب می توان علت زمینه ای کم خونی را مشخص کرد و درمان مورد نظر را تعیین کرد.

برای مثال، اگر کم خونی ناشی از کمبود آهن یا ویتامینB-12 باشد، با تامین این عناصر درمان می شود.

در صورت منشاء بیماری، باید به طور مستقیم آن را درمان کرد.

فقط در خطرناک ترین انواع کم خونی که سالمندان ما را به خطر می اندازد، تزریق گلبول های قرمز پر شده ضروری است.

با استفاده از اریتروپویتین، هورمونی که توسط کلیه ها تولید می شود و مسئول کمک به مغز استخوان برای تولید گلبول های قرمز خون است، در استفاده از آن برای درمان انواع کم خونی افزایش یافته است.

به همین ترتیب، یک رژیم غذایی خوب به جلوگیری از کم خونی و حتی مبارزه با آن کمک می کند.

اگر علائم کم خونی را در افراد مسن خود تشخیص دادید، توصیه می کنیم برای تشخیص با پزشک خود تماس بگیرید. پس از آن، یک درمان سریع و موثر می تواند انجام شود.

در موسسه پرستاری و پزشکی مهرگان نو، نگرانی اصلی ما اطمینان از رفاه و سلامتی سالمندان و همچنین کمک به خانواده های آنها است. اگر سوال دیگری دارید، دریغ نکنید از طریق شماره های درج شده در سایت با ما تماس بگیرید.

جلوگیری از کم خونی در سالمندان

با رعایت نکات های ریزی می توان به پیشگیری و درمان کم خونی کمک کرد که از جمله آنها می توان موارد زیر را فهرست کرد:

1. قرار دادن غذاهای غنی، پروتئین‌ها، سبزیجات آهن‌دار و سرشار از آهن را در برنامه غذایی.
2. برای داشتن یک برنامه غذایی سالم بهتر است به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید.
3. از آنجایی که ویتامین‌ها منابع آهن هستند. لازم است که مصرف ویتامین و میوه‌های سرشار از ویتامین را در برنامه غذایی خود داشته باشید.
4. مصرف گوشت قرمز، مرغ و ماهی را در برنامه غذایی خود قرار دهید.
5. از مصرف چای و قهوه بعد از غذا اجتناب کنبد زیرا مانع از جذب آهن در بدن می شود.
6. خوردن خشکباری چون انجیر خشک، پسته، گردو و…موثر است
7. مصرف غلات و حبوبات
8. اگر از مشکلات گوارشی رنج می‌برید حتما برای درمان آن به پزشک متخصص مراجعه کنید.

---

---